NagrodÄ™ przyznano za pomyÅ›lny transfer wiedzy z obszaru badaÅ„ biotechnologicznych do sektora komercyjnego. Projekt badawczy „Taraxagum – opony z kauczuku z mniszka lekarskiego” otrzymaÅ‚ 10 tys. euro, które zostanÄ… przekazane ogrodowi botanicznemu Uniwersytetu w Münster, gdzie wyhodowano pierwsze okazy mniszka kok-sagiz, zwanego też gumodajnym. DziÄ™ki wiedzy z obszaru biotechnologii oraz rozwiÄ…zaÅ„ opracowanych w placówce naukowcy mogÄ… optymalizować czas potrzebny do wyhodowania wysokowydajnych roÅ›lin.
Opony z mniszka
Mniszek kok-sagiz posiada nietypowÄ… wÅ‚aÅ›ciwość - jego lateks zawiera kauczuk o wysokiej masie czÄ…steczkowej, czyli dÅ‚ugie Å‚aÅ„cuchy czÄ…steczek kauczuku, które stanowiÄ… ważny surowiec wykorzystywany w tworzeniu wielu produktów kauczukowych. W przeszÅ‚oÅ›ci wielokrotnie podejmowano próby wykorzystania tego materiaÅ‚u, jednak koÅ„czyÅ‚y siÄ™ one niepowodzeniem. Sytuacja ulegÅ‚a zmianie, gdy Continental użyÅ‚ kauczuku pozyskiwanego z mniszka do produkcji prototypowego ogumienia do samochodów ciężarowych i osobowych. Testy przeprowadzone w warunkach letnich oraz zimowych wykazaÅ‚y, że opony Taraxagum charakteryzujÄ… siÄ™ podobnymi wÅ‚asnoÅ›ciami, jak ich odpowiedniki wyprodukowane z surowca pozyskiwanego konwencjonalnymi metodami, czyli z drzewa kauczukowca.
Dotychczasowe rezultaty badaÅ„ i testów sÄ… bardzo obiecujÄ…ce, dlatego Continental zdecydowaÅ‚ siÄ™ poszerzyć projekt „Taraxagum” oraz stworzyć nowÄ… placówkÄ™ naukowÄ… majÄ…cÄ… na celu rozwój przemysÅ‚owej uprawy roÅ›lin i przetwarzanie pozyskanego z nich surowca na potrzeby produkcji ogumienia. Nowe centrum badaÅ„ - Taraxagum Lab Anklam – zostanie otwarte w drugiej poÅ‚owie 2018 roku w póÅ‚nocno-wschodniej części Niemiec w miejscowoÅ›ci Anklam. Do tej pory firma zainwestowaÅ‚a w obiekt 35 mln euro. Continental przewiduje, że opony z kauczuku pozyskanego z mniszka bÄ™dÄ… gotowe do produkcji seryjnej najwczeÅ›niej w 2023 roku.
Transfer wiedzy z laboratorium do biznesu
Sukces projektu „Taraxagum – opony z kauczuku z mniszka lekarskiego” w dużej mierze jest efektem pracy zespoÅ‚u badawczego, którym kieruje prof. Dirk Prüfer - biotechnolog, profesor biotechnologii roÅ›lin na Uniwersytecie w Münster oraz dyrektor departamentu biopolimerów pochodzenia roÅ›linnego w Instytucie Biologii Molekularnej i Ekologii Stosowanej im. Fraunhofera (oddziaÅ‚ w Münster). Warto podkreÅ›lić, że poczÄ…tkowo naukowcy zajmowali siÄ™ jedynie podstawowymi badaniami nad kauczukiem z mniszka, nie myÅ›lÄ…c o konkretnym zastosowaniu tego surowca.
Pierwotnie naszym gÅ‚ównym celem byÅ‚o zrozumienie podstaw molekularnych biosyntezy kauczuku w korzeniach mniszka. DziÄ™ki zdobyciu wiedzy na temat podstaw biologicznych, zastosowanie tego surowca na skalÄ™ przemysÅ‚owÄ… staÅ‚o siÄ™ osiÄ…galne. Odmiana mniszka kok-sagiz zawiera wiÄ™cej kauczuku niż inne gatunki tej roÅ›liny, lecz do tej pory wytwarzana przez niego ilość gumy nie byÅ‚a jeszcze wystarczajÄ…ca do rozpoczÄ™cia produkcji masowej. Poza tym, mimo odpornoÅ›ci i niewielkich wymagaÅ„, mniszek nie byÅ‚ roÅ›linÄ… uprawnÄ… dajÄ…cÄ… stabilne plony, które zapewniÅ‚yby opÅ‚acalność ekonomicznÄ…. Obecnie, ukierunkowane programy hodowli przynoszÄ… zmiany w tym zakresie.” -Prof. Dirk Prüfer
Wykorzystanie markerów genetycznych
Naukowcy z Uniwersytetu w Münster kontynuujÄ… hodowlÄ™ mniszka, która ma na celu polepszenie cech dziedzicznych roÅ›liny, wytworzenie odmian lepszych jakoÅ›ciowo i o wyższej zawartoÅ›ci kauczuku. Wiąże siÄ™ z tym prowadzenie badaÅ„ z zakresu inżynierii genetycznej i chromosomowej. Za pomocÄ… analizy DNA naukowcy mogÄ…, np. ustalić czy dana sadzonka posiada pożądanÄ… cechÄ™ i poinformować hodowcÄ™, czy warto prowadzić dalszÄ… uprawÄ™ danej roÅ›liny. DziÄ™ki temu proces hodowli wysokowydajnych roÅ›lin jest skuteczniejszy i efektywniejszy.