GÅ‚ówny lider projektu, Ted Klaus, mówiÅ‚ wczeÅ›niej, dlaczego nowy NSX jest bardziej samochodem sportowym, niż supersamochodem. Jakie sÄ… dla ciebie, czÅ‚owieka pracujÄ…cego nad dynamikÄ… samochodu, różnice miÄ™dzy tymi pojÄ™ciami?
- W zespole opracowujÄ…cym model NSX, wszyscy dobrze rozumieliÅ›my, czym jest samochód sportowy i jaki powinien być. Musi mieć zwartÄ… konstrukcjÄ™, nisko poÅ‚ożony Å›rodek ciężkoÅ›ci, sztywnÄ… strukturÄ™ i oferować doskonaÅ‚Ä… widoczność. Supersamochód różni siÄ™ tym, że jest nieco dzikszym zwierzÄ™ciem, które kierowca musi oswajać.
Kierunek, jaki przyjÄ™liÅ›my pracujÄ…c nad NSX sprawia, że jest to niewÄ…tpliwie samochód sportowy, jako że chcieliÅ›my stworzyć synergiÄ™ miÄ™dzy samochodem i kierowcÄ…, zamiast nadawania samochodowi wiodÄ…cej roli. Używamy okreÅ›leÅ„ takich jak "bezpoÅ›rednia reakcja", aby oddać to, co mamy na myÅ›li. DodaÅ‚bym do tego sÅ‚owo "liniowa", zwÅ‚aszcza jeÅ›li chodzi o odpowiedź przekazywanÄ… na kierownicÄ™. Konkurenci mogÄ… mieć liniowÄ… charakterystykÄ™ ukÅ‚adu kierowniczego, gdy koÅ‚a ustawione sÄ… mniej wiÄ™cej prosto, ale przy wiÄ™kszych kÄ…tach skrÄ™tu kierownicy pojawia siÄ™ nienaturalny efekt nieliniowy. Podczas jazdy po górskich drogach, na przykÅ‚ad na agrafkach, samochód może stać siÄ™ trudny do opanowania. ChcieliÅ›my dać kierowcy wspaniaÅ‚y samochód sportowy, który zapewni bezpoÅ›rednie, liniowe, a do tego przewidywalne reakcje na jego polecenia.
PatrzÄ…c pod kÄ…tem dynamiki, co czyni z NSX prawdziwie sportowÄ… HondÄ™?
- Jako zespóÅ‚ odpowiedzialny za dynamikÄ™, musieliÅ›my zapewnić samochodowi zwinność przy maÅ‚ych prÄ™dkoÅ›ciach, ale też zagwarantować poczucie bezpieczeÅ„stwa przy dużej prÄ™dkoÅ›ci, szczególnie jeÅ›li chodzi o reakcje tylnej osi. Ten sam kierunek przyjÄ™liÅ›my opracowujÄ…c pierwszy model NSX. Å»eby osiÄ…gnąć zamierzony cel, musieliÅ›my zbudować możliwie jak najbardziej sztywnÄ… tylnÄ… strukturÄ™ nadwozia. Inne samochody w tej klasie, wedÅ‚ug naszej wiedzy, zapewniajÄ… zwinność przy maÅ‚ych prÄ™dkoÅ›ciach, ale pÅ‚acÄ… za to nerwowoÅ›ciÄ… przy szybkiej jeździe lub też charakteryzujÄ… siÄ™ wysokÄ… stabilnoÅ›ciÄ… przy dużych prÄ™dkoÅ›ciach, natomiast sprawiajÄ… wrażenie ospaÅ‚oÅ›ci przy wolniejszej jeździe. NSX jest jedynym samochodem, który Å‚Ä…czy zwinność przy niskich prÄ™dkoÅ›ciach z bezpieczeÅ„stwem przy szybkiej jeździe.
DopracowaliÅ›my ustawienia tak, by zapewnić wÅ‚aÅ›ciwÄ… wspóÅ‚pracÄ™ przedniej i tylnej osi i dać kierowcy poczucie harmonii. W ten sposób budujemy zaufanie kierowcy do samochodu.
W jaki sposób ty i twój zespóÅ‚ sprostaliÅ›cie wyzwaniu utrzymania „analogowego” charakteru sportowego samochodu, jednoczeÅ›nie korzystajÄ…c z najnowszych, bardzo „cyfrowych” technologii ukÅ‚adu napÄ™dowego?
- MieliÅ›my jasne i mocne przekonanie, że chcemy i musimy dyskutować i dostrajać samochód, dopóki sami nie bÄ™dziemy usatysfakcjonowani wynikami naszej pracy. OczywiÅ›cie, mieliÅ›my pewne obiektywne cele liczbowe dla wszystkich elementów samochodu, ale tak naprawdÄ™ najważniejszÄ… rzeczÄ… byÅ‚o upewnienie siÄ™, że caÅ‚y zespóÅ‚ kierowców testujÄ…cych samochód ma wspólny poglÄ…d na temat ogólnych wrażeÅ„, jakich dostarcza samochód. JeÅ›li zmienialiÅ›my jedno ustawienie, moglibyÅ›my szybko stwierdzić, czy zmierzamy we wÅ‚aÅ›ciwym kierunku, czy też musimy zrobić krok wstecz i pójść innÄ… drogÄ….
Chociaż technika sportowego napÄ™du hybrydowego nie jest dla Hondy nowoÅ›ciÄ…, to czy poÅ‚Ä…czenie tej techniki z innymi nowymi elementami, jak jednostka napÄ™dowa i silniki bezpoÅ›rednio napÄ™dzajÄ…ce koÅ‚a powodowaÅ‚o jakieÅ› problemy w czasie prac nad NSX? Jak ty i zespóÅ‚ pokonywaliÅ›cie takie problemy?
- Przy wiÄ™kszoÅ›ci pojazdów, zespoÅ‚y inżynierskie Hondy pracujÄ… wedÅ‚ug standardowych procedur. SÄ… one zawsze nieco modyfikowane w zależnoÅ›ci od pojazdu, ale sÄ… to w dużym stopniu dobrze znane procesy dochodzenia do celu krok po kroku. Ponieważ przy NSX mieliÅ›my tak wiele zmiennych mechanicznych, aerodynamicznych i cyfrowych, przenieÅ›liÅ›my siÄ™ na znacznie bardziej iteracyjnÄ… Å›cieżkÄ™ rozwoju. Najpierw opracowaliÅ›my mechaniczne podzespoÅ‚y samochodu, a nastÄ™pnie zaczÄ™liÅ›my dobierać opony, stroić zawieszenie, rozkÅ‚ad momentu obrotowego, reakcje nadwozia i ukÅ‚adu kierowniczego. Ustawienia te byÅ‚y nastÄ™pnie „zamrażane”, a my przeprowadzaliÅ›my szczegóÅ‚owÄ… ocenÄ™ wyników. Proces ten byÅ‚ powtarzany, nabierajÄ…c charakteru stożkowego – gdy posuwaliÅ›my siÄ™ do przodu, kolejne zmiany robiÅ‚y siÄ™ coraz mniej istotne.
NSX otrzymaÅ‚ caÅ‚Ä… gamÄ™ rozwiÄ…zaÅ„ poprawiajÄ…cych jego parametry aerodynamiczne. Jaki jest udziaÅ‚ rozwiÄ…zaÅ„ aerodynamicznych i mechanicznych w zapewnieniu przyczepnoÅ›ci kóÅ‚ do nawierzchni? Jakie wyzwania napotkaliÅ›cie szukajÄ…c równowagi miÄ™dzy tymi dwoma kierunkami?
- Przyczepność wynikajÄ…ca z cech aerodynamicznych byÅ‚a w tym projekcie równie ważna jak przyczepność zapewniana przez elementy mechaniczne. W projektach, przy których pracowaÅ‚em wczeÅ›niej, prace aerodynamiczne koncentrowaÅ‚y siÄ™ przede wszystkim na minimalizacji zużycia paliwa, mniej na osiÄ…gach samochodu.
Jednym z przykÅ‚adów skutecznych rozwiÄ…zaÅ„ aerodynamicznych sÄ… otwory wentylacyjne na masce samochodu, których nie byÅ‚o w oryginalnym projekcie. Kiedy zaczÄ™liÅ›my jazdy z dużymi prÄ™dkoÅ›ciami, natrafiliÅ›my na problemy z odpowiednio szybkim odprowadzaniem powietrza z przedniego przedziaÅ‚u silnikowego. DziÄ™ki Å›cisÅ‚ej wspóÅ‚pracy z naszym zespoÅ‚em projektantów nadwozia, rozwiÄ…zaliÅ›my je, nie zakÅ‚ócajÄ…c harmonii projektu stylistycznego.
NSX jest samochodem sportowym z centralnie umieszczonym silnikiem. Jakie wynikajÄ… z tego problemy dotyczÄ…ce dynamiki ruchu w porównaniu z ukÅ‚adem przednio- i tylnosilnikowym? Jak sobie z nimi radziliÅ›cie?
- PrawdÄ™ mówiÄ…c skorzystaliÅ›my z doÅ›wiadczeÅ„ naszych kolegów pracujÄ…cych nad motocyklami i ich sposobu myÅ›lenia, szukaliÅ›my u nich również inspiracji. Od wielu lat nasze zespoÅ‚y konstruujÄ…ce motocykle dążyÅ‚y do zapewnienia optymalnej centralizacji masy i maksymalnego obniżenia poÅ‚ożenia Å›rodka masy. Celem jest uzyskanie najlepszego z możliwych zachowania motocykla na zakrÄ™tach.
WczeÅ›niej już wspominaÅ‚em, że zwinność przy mniejszych szybkoÅ›ciach jest kluczowa dla sportowych samochodów Hondy, a takiej zwinnoÅ›ci nic nie sprzyja bardziej, niż centralne umieszczenie silnika. OczywiÅ›cie taki ukÅ‚ad stwarza również problemy, które trzeba rozwiÄ…zać na etapie konstrukcyjnym. Na przykÅ‚ad przy naszym silniku z dwoma turbosprężarkami i pakietem akumulatorów umieszczonymi pomiÄ™dzy kokpitem, a tylnÄ… osiÄ…, wyzwaniem byÅ‚o opracowanie ukÅ‚adu chÅ‚odzenia. Solidnie siÄ™ napracowaliÅ›my żeby rozwiÄ…zać ten problem, a pewnoÅ›ci nabraliÅ›my dopiero po licznych testach prowadzonych w czasie upaÅ‚ów na torach wyÅ›cigowych, jak Sebring oraz na dÅ‚ugich trasach drogowych w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. WycisnÄ™liÅ›my z siebie siódme poty, także w dosÅ‚ownym znaczeniu, ale musieliÅ›my mieć pewność, że samochód bÄ™dzie siÄ™ idealnie sprawowaÅ‚ w rÄ™kach klientów.
Nowy NSX braÅ‚ już udziaÅ‚ w licznych wyÅ›cigach na caÅ‚ym Å›wiecie, a wczeÅ›niej przeszedÅ‚ intensywne testy na torach wyÅ›cigowych w USA, Japonii i Europie. Jakie korzyÅ›ci przyniósÅ‚ taki sposób sprawdzania samochodu? Na ile pomogÅ‚o to w dopracowaniu jego dynamiki?
- Sporty motorowe Honda ma we krwi. Od samego poczÄ…tku konstruowania samochodu, nasi inżynierowie byli zachÄ™cani do zapuszczania siÄ™ w Å›wiat sportów motorowych, by być na bieżąco z najnowszymi rozwiÄ…zaniami i trendami w budowie samochodów wyczynowych, a nastÄ™pnie po powrocie do prac przy naszym samochodzie, dzielić siÄ™ wiedzÄ… i zastanawiać, jakie rozwiÄ…zania można i warto w nim zastosować.
W Ameryce PóÅ‚nocnej, wÅ‚aÅ›nie zaprezentowaliÅ›my wersjÄ™ GT3 samochodu, a w jego opracowaniu braÅ‚ udziaÅ‚ zespóÅ‚ pracujÄ…cy wczeÅ›niej nad cywilnÄ… wersjÄ… samochodu. To, co sprawdzi siÄ™ na torze wyÅ›cigowym, bÄ™dzie miaÅ‚o wpÅ‚yw na dalsze modernizacje samochodu drogowego, a nowe rozwiÄ…zania z samochodu drogowego bÄ™dÄ… trafiaÅ‚y do wersji wyÅ›cigowych.
W czerwcu wygraÅ‚eÅ› klasÄ™ Time Attack 2 w wyÅ›cigu górskim Pikes Peak International Hill Climb. Jak widzisz rozwój NSX jako samochodu wyczynowego? Gdzie, twoim zdaniem, bÄ™dzie najlepiej pasowaÅ‚ (tor wyÅ›cigowy, wyÅ›cigi górskie)?
- JeÅ›li chodzi o Pikes Peak, to widzÄ™, że samochód ma duży potencjaÅ‚. Nasz system sportowego napÄ™du hybrydowego wraz z silnikiem spalinowym z dwoma sprężarkami, w wysokich górach ma pewne zalety, których inne samochody nie posiadajÄ…. Stabilność i precyzja podwozia sÄ… również dodatkowym atutem. MogÅ‚em Å›miaÅ‚o wciskać gaz i nadal miaÅ‚em peÅ‚nÄ… kontrolÄ™ nad samochodem. Najbardziej w caÅ‚ym wyÅ›cigu podobaÅ‚a mi siÄ™ reakcja widzów i innych kierowców na widok samochodu w wersji drogowej, którym można po prostu wygrać taki wyÅ›cig. Mam nadziejÄ™, że zwiÄ™kszy to Å›wiadomość korzyÅ›ci pÅ‚ynÄ…cych ze stosowania systemu hybrydowego.
JeÅ›li chodzi o tory wyÅ›cigowe, to istnieje realna szansa dla NSX, jeÅ›li przepisy techniczne serii wyÅ›cigowych pozwolÄ… na stosowanie systemów hybrydowych. ZresztÄ… już teraz widzimy NSX na torze wyÅ›cigowym w klasie GT3, co wpÅ‚ywa na dobry wizerunek marki i przypomina, że istotÄ… samochodów marki Honda jest sportowy duch wsparty przez innowacyjne zaawansowane technologie.