Zaczęło siÄ™ od niespodzianki, bo maÅ‚o kto spodziewaÅ‚ siÄ™, że po ubiegÅ‚orocznym rekordzie wskaźnik konsolidacji spadnie i wróci do poziomu poniżej 50 proc. Do tego – też inaczej niż poprzednio – wzrost czoÅ‚owej pięćdziesiÄ…tki byÅ‚ w 2018 r. niższy niż wzrost caÅ‚ego rynku.
Duzi rośli wolniej
Trudno o wskazanie konkretnego powodu zatrzymania siÄ™ tendencji „zagarniania” coraz wiÄ™kszej części rynku przez najwiÄ™kszych sprzedawców branży. Szczególnie, że w 2017 r. wskaźnik konsolidacji wzrósÅ‚ stosunkowo wyraźnie, bo o 2,21 pkt. proc. Wystarczy jednak spojrzeć na rezultaty czoÅ‚owej dziesiÄ…tki zestawienia, by zobaczyć, że liderzy polskiego rynku zwiÄ™kszali sprzedaż w 2018 r. z mniejszÄ… dynamikÄ… niż poprzednio. W 2017 r. tylko jedna firma nie mogÅ‚a pochwalić siÄ™ dwucyfrowym wzrostem wolumenu rok do roku – w roku 2018 takich firm byÅ‚o aż cztery, a z mniejszÄ… prÄ™dkoÅ›ciÄ… rosÅ‚y też wszystkie grupy, które w 2017 r. podzieliÅ‚y miÄ™dzy siebie podium. PodobnÄ… tendencjÄ™ widać zresztÄ… na caÅ‚ej LiÅ›cie. O ile w 2017 r. spadek sprzedaży zanotowaÅ‚y tylko 3 firmy (zaÅ› w górnej poÅ‚owie Listy żadna!), o tyle w 2018 r. kolor czerwony widnieje przy wolumenach już 7 dealerstw notowanych w rankingu. Lista TOP50 2018 jest zatem wciąż „zielona”, ale ogólny obraz ma nieco wiÄ™cej rys niż rok wczeÅ›niej. To wszystko sprawiÅ‚o zresztÄ…, że Å›redni wzrost sprzedaży aut firm z TOP50 okazaÅ‚ siÄ™ nawet minimalnie niższy niż Å›redni wzrost ogóÅ‚u rynku – odpowiednio +9,15 vs. +9,74 proc. To też sytuacja zupeÅ‚nie niestandardowa. W 2017 r. „pięćdziesiÄ…tka” urosÅ‚a o niemal 4 pkt. proc. wiÄ™cej niż branża.
Niezależnie od tego, ponad 9-proc. wzrost firm dealerskich tworzÄ…cych ListÄ™ przeÅ‚ożyÅ‚ siÄ™ na ponowne wyÅ›rubowanie kilku rekordów. W 2017 r. sprzedaż aut na grupÄ™ wyniosÅ‚a po raz pierwszy ponad 5 tys. szt., w roku 2018 r. dealerzy wypracowali Å›redniÄ… aż 5561 szt. na dealera. NajwyższÄ… wartość w historii osiÄ…gnęła też Å›rednia liczba punktów sprzedaży przypadajÄ…ca na podmiot notowany na LiÅ›cie – to już 5,48 (dość nieoczekiwanie – i to aż o 13 proc. – spadÅ‚a za to Å›rednia sprzedaż na pojedynczy salon – z 1168 do 1015 aut). To co najbardziej rzuca siÄ™ w oczy in minus, to wyraźnie niższy Å›redni wzrost sprzedaży na firmÄ™ (+10,81 w 2018 vs. +21,81 w 2017). Z drugiej strony to wciąż wynik, który należy docenić, bo gdy ostatni raz konsolidacja stopniaÅ‚a, a wiÄ™c we wspomnianym 2012 r., branża trwaÅ‚a w kryzysie, zaÅ› wiÄ™kszość firm klasyfikowanych w TOP50 raportowaÅ‚o spadki.
Grupa Krotoski-Cichy po raz piÄ…ty
Jak zatem wyglÄ…da sama Lista? Zgodnie z oczekiwaniami pozycjÄ™ sprzedażowego lidera polskiego rynku obroniÅ‚a po raz czwarty Grupa Krotoski-Cichy, ze Å›wietnym wynikiem 24,77 tys. aut (+9,53 r/r) i przewagÄ… już ponad 4 tysiÄ™cy szt. nad drugÄ… w tabeli GrupÄ… PGD-IP (20,64 tys. aut, +2,7 proc. r/r). Bardziej wyrównana byÅ‚a walka o najniższy stopieÅ„ podium. Ostatnim razem przebojem wdarÅ‚a siÄ™ na „pudÅ‚o” Grupa Plichta i po zanotowaniu ponad 21 proc. wzrostu sprzedaży w 2018 r. można byÅ‚o zakÅ‚adać, że swojÄ… pozycjÄ™ utrzyma. StaÅ‚o siÄ™ jednak inaczej, ponieważ potężny 40-proc. wzrost uzyskaÅ‚a w tym samym czasie Grupa PTH, i to wÅ‚aÅ›nie ona zajęła 3. miejsce na LiÅ›cie (awans o 3 lokaty). Zarówno Grupa PTH, jak i Plichta sprzedaÅ‚y ponad 12 tys. nowych aut (odpowiednio: 12,66 i 12,2 tys. szt.). Powyżej 10 tys. sprzedawaÅ‚y również nastÄ™pne w zestawieniu: PGA Polska (11,43 tys., +24 proc. r/r) i Grupa Bemo (10,14 tys., +10,16 proc.). Jak tak dalej pójdzie, to za 3-4 lata możemy doczekać sytuacji, gdy piÄ™ciocyfrowym wolumenem bÄ™dzie chwalić siÄ™ caÅ‚a czoÅ‚owa dziesiÄ…tka naszego rynku.
JedynÄ… firmÄ… z obecnego TOP10, która zaliczyÅ‚a nieznaczny spadek, jest – notowany na pozycji 8. – Carservis. SformuÅ‚owanie „z obecnego TOP10” ma tu spore znaczenie, bo – bÄ™dÄ…cy w dziesiÄ…tce za 2017 r. Pol-Mot Auto – na najnowszej LiÅ›cie znalazÅ‚ siÄ™ dopiero na miejscu 23. (efekt najwyższego w zestawieniu, ponad 45-proc. spadku sprzedaży r/r). Poza Pol-Motem, dość wyraźny spadek (blisko -10 proc. wolumenu i 8 pozycji na LiÅ›cie) zanotowaÅ‚a jeszcze Carolina Car Company. PozostaÅ‚e spadki to już delikatne korekty (żaden z nich nie przekroczyÅ‚ 2,5 proc. r/r). Z kolei najwyższy wzrost na caÅ‚ej LiÅ›cie to zasÅ‚uga wspomnianej Grupy PTH, choć niewiele mniejszÄ… dynamikÄ™ uzyskaÅ‚a Grupa Dobrygowski (+39,6 proc. i 20. miejsce). Godne zauważenia sÄ… też osiÄ…gniÄ™cia firm: Inchcape (+26 proc., 29. miejsce), Auto Park (+24,8 proc., 35.) czy przywoÅ‚ywanej już Grupy PGA (+24,15 proc.).
JeÅ›li chodzi o siÅ‚Ä™ poszczególnych marek samochodowych na LiÅ›cie, to najliczniej reprezentowane sÄ… Skoda i Volkswagen – dealerem każdej z nich jest aż 13 firm z TOP50. Także gdyby spojrzeć na ten aspekt koncernowo, dominuje Grupa Volkswagena – aż 19 dealerów z Listy posiada w swoim portfolio którÄ…Å› z czterech gÅ‚ównych marek niemieckiego producenta. Tradycyjnie bardzo dobrze wypadajÄ… też „toyotowcy”, reprezentowani w TOP50 przez 7 firm. O sile tych dealerów Å›wiadczy dodatkowo fakt, że – poza firmÄ… ChodzeÅ„, majÄ…cÄ… w ofercie niszowe Maserati – osiÄ…gajÄ… swoje wolumeny sprzedaży bez ani jednej marki spoza koncernu Toyoty. Na przeciwlegÅ‚ym brzegu znajduje siÄ™ Grupa PTH, majÄ…ca w ofercie samochody 14 różnych brandów, należących do 8 różnych koncernów. To również grupa z najwiÄ™kszÄ… liczbÄ… lokalizacji, która w 2018 r. – po wejÅ›ciu do stolicy – urosÅ‚a do 19.
Na najnowszej LiÅ›cie widać też, że 2018 r. byÅ‚ kolejnym udanym okresem dla marek premium, które znaczÄ…co podnosiÅ‚y wolumenowe rezultaty najwiÄ™kszych grup dealerskich. Coraz wyższe miejsca w Polsce zajmujÄ… też dealerzy majÄ…cy w swojej ofercie wyÅ‚Ä…cznie brandy premium, do tego jednego koncernu. BÄ™dÄ…ca na 29. miejscu, zwiÄ…zana z BMW grupa Inchcape sprzedaÅ‚a 3,5 tys. nowych aut, a plasujÄ…ca siÄ™ „oczko” niżej firma Duda-Cars (autoryzacje Mercedesa i Smarta) osiÄ…gnęła 3,4 tys. szt. Jeszcze parÄ™ lat temu generowanie takich wolumenów wyÅ‚Ä…cznie samochodami premium byÅ‚o zwyczajnie nie do pomyÅ›lenia.
ObiecujÄ…ce debiuty
WÅ›ród firm sklasyfikowanych w TOP50 2018 znajdziemy tylko dwie, które znalazÅ‚y siÄ™ w tym gronie po raz pierwszy. Na miejscu 50. zagoÅ›ciÅ‚o Polbis Auto, czyli wywodzÄ…cy siÄ™ z Olsztyna dealer Skody, który w 2016 r. zakupiÅ‚ swojego toruÅ„skiego „odpowiednika” – firmÄ™ Z&Z ZÅ‚omaÅ„czuk. Od tamtej pory firma konsekwentnie pięła siÄ™ w górÄ™ i szybko zwiÄ™kszaÅ‚a wolumen, a jej obecność w TOP50 uznawaliÅ›my za kwestiÄ™ czasu. Podobnie zresztÄ… jak drugiego debiutanta, czyli wielomarkowÄ… grupÄ™ Auto Centrum Lis, która zdominowaÅ‚a w ostatnich latach rynek dealerski w rodzimym Kaliszu, a w zeszÅ‚ym roku pozyskaÅ‚a prestiżowÄ… autoryzacjÄ™ Volvo.
Zarówno Auto Centrum Lis, jak i Polbis Auto znajdowaÅ‚y siÄ™ zresztÄ… w ostatnich dwóch latach wÅ›ród pretendentów do TOP50, czyli w gronie firm z miejsc 51-75. Co ciekawe, Polbis Auto, by zadebiutować w „pięćdziesiÄ…tce”, musiaÅ‚ awansować aż o 10 pozycji. I zrobiÅ‚ to, ale też różnice miÄ™dzy dealerami plasujÄ…cymi siÄ™ w „poczekalni” TOP50 czÄ™sto nie sÄ… duże. Dość powiedzieć, że 51. w rankingu firmÄ™ Auto-ZiÄ™ba i zajmujÄ…cÄ… 55. lokatÄ™ firmÄ™ Wawrosz dzieli zaledwie 50 sprzedanych samochodów.
Jak zatem podsumować jednym zdaniem najnowszÄ… ListÄ™ TOP50? NajwiÄ™ksi dealerzy trzymajÄ… solidny, staÅ‚y poziom, a niespodziewane obniżenie siÄ™ wskaźnika konsolidacji nie bÄ™dzie im na pewno spÄ™dzać snu z powiek (zwÅ‚aszcza że obecny poziom wzrostu sprzedaży aut pozwoliÅ‚ tym firmom na zwiÄ™kszenie zarówno zysku na pracownika, jak i Å›redniej rentownoÅ›ci). Może wiÄ™c zatrzymanie stopnia konsolidacji rynku (gdybyÅ›my mieli oceniać – raczej przejÅ›ciowe), to gÅ‚ównie efekt silniejszej niż zazwyczaj „grupy poÅ›cigowej”, czyli firm z miejsc 51-75? Sporo pokaże tu już nastÄ™pna Lista. Gdyby wskaźnik spadÅ‚ drugi raz z rzÄ™du, mielibyÅ›my do czynienia z czymÅ›, co nie zdarzyÅ‚o siÄ™ jeszcze nigdy. I wtedy dopiero bÄ™dziemy mogli napisać o nowym trendzie i zastanowić na poważnie, z czego on wynika...