Kryzys klimatyczny jest obecnie jednym z najważniejszych Å›wiatowych wyzwaÅ„. Ale czy Polacy wiedzÄ…, co to jest „Å›lad wÄ™glowy” albo który typ samochodów jest najbardziej lub najmniej przyjazny Å›rodowisku? Åšwiadomość zagrożeÅ„ klimatycznych oraz wpÅ‚ywu różnych rodzajów aut na poziom emisji CO2 sÄ… tematem najnowszego badania InsightOut Lab i Volkswagena.
W 2015 roku niemal 200 paÅ„stw przyjęło tzw. Porozumienie Paryskie, dotyczÄ…ce dziaÅ‚aÅ„ na rzecz ograniczenia globalnego ocieplenia. Sygnatariusze zobowiÄ…zali siÄ™ do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Tymczasem wedÅ‚ug Europejskiej Agencji Åšrodowiska w UE transport odpowiada za ¼ emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Dlatego koncerny motoryzacyjne sÄ… jednym z gÅ‚ównych interesariuszy planów ograniczania emisji i inwestujÄ… w elektromobilność.
Tropem „Å›ladu wÄ™glowego”
51 procent ankietowanych sÅ‚yszaÅ‚o o pojÄ™ciu „Å›lad wÄ™glowy”, a 49 procent nie zetknęło siÄ™ z tym terminem. To, czy badani spotkali siÄ™ wczeÅ›niej z tym okreÅ›leniem, zależy w dużej mierze od miejsca ich zamieszkania. Z porównania odpowiedzi mieszkaÅ„ców wsi i najwiÄ™kszych miast (+500 tys. mieszkaÅ„ców) wynika, że w pierwszej grupie o Å›ladzie wÄ™glowym sÅ‚yszaÅ‚o 44 procent ankietowanych, a w drugiej 60 procent. Nie zmienia to faktu, że wzglÄ™dnie duża grupa Polaków sÅ‚yszaÅ‚a o jednym z kluczowych terminów zwiÄ…zanych z ekologiÄ….
Jednak znajomość „ze sÅ‚yszenia” niekoniecznie musi iść w parze z wiedzÄ… na dany temat. Dlatego kolejne pytanie w badaniu dotyczyÅ‚o znajomoÅ›ci popularnej definicji Å›ladu wÄ™glowego. Okazuje siÄ™, że wyniki drugiego pytania praktycznie nie różniÄ… siÄ™ od pierwszego. 52 procent respondentów wskazuje poprawnÄ… definicjÄ™, zaczerpniÄ™tÄ… z Wikipedii, wedle której Å›lad wÄ™glowy oznacza caÅ‚kowitÄ… sumÄ™ emisji gazów cieplarnianych wywoÅ‚anych bezpoÅ›rednio lub poÅ›rednio przez danÄ… osobÄ™, organizacjÄ™, wydarzenie lub produkt. Bardziej dokÅ‚adne spojrzenie na wyniki pokazuje, że 74 procent osób, które sÅ‚yszaÅ‚y o Å›ladzie wÄ™glowym zna też jego poprawnÄ… definicjÄ™.
Wyniki badania pokazujÄ…, że okoÅ‚o poÅ‚owa Polaków sÅ‚yszaÅ‚a i zna jeden z kluczowych terminów, używanych w dyskusjach publicznych o ochronie Å›rodowiska. We wczeÅ›niejszych analizach InsightOut Lab i Volkswagena ankietowani również deklarowali zainteresowanie kwestiami ekologicznymi i zdradzali Å›wiadomość globalnych problemów klimatycznych. PrzykÅ‚adowo, 74 procent ankietowanych deklaruje, że ekologia i ochrona Å›rodowiska istotnie wpÅ‚ywajÄ… na ich decyzje dotyczÄ…ce zakupu produktów.
Elektryk bardziej ekologiczny także w Polsce
WÄ™giel od lat jest dominujÄ…cym źródÅ‚em energii elektrycznej w Polsce. Jednak jego udziaÅ‚ w produkcji prÄ…du w ostatnich latach maleje a roÅ›nie znaczenie odnawialnych źródeÅ‚ energii. WedÅ‚ug branżowego portalu WysokieNapiÄ™cie.pl w 2020 r. „najbardziej emisyjne źródÅ‚a wÄ™glowe odpowiadaÅ‚y za 70% krajowej generacji prÄ…du, czyli najmniej w ponadstuletniej historii polskiej elektroenergetyki”. Czterech na dziesiÄ™ciu ankietowanych dobrze orientuje siÄ™ w tych trendach. MieszkaÅ„cy wsi o 10-12 punktów procentowych częściej niż mieszkaÅ„cy miast wskazujÄ… poprawnÄ… odpowiedź.
Wciąż duży udziaÅ‚ wÄ™gla w produkcji energii elektrycznej w Polsce jest argumentem dla krytyków rozwoju elektromobilnoÅ›ci. PowtarzajÄ… oni, że skoro prÄ…d bierze siÄ™ z „brudnego” wÄ™gla to auta elektryczne w rzeczywistoÅ›ci nie zmniejszÄ… emisji CO2 w sektorze transportowym. Jednak badania mówiÄ… co innego. WedÅ‚ug analizy How clean are electric cars? organizacji Transport&Environment, nawet obecnie w Polsce auto elektryczne (BEV) jest emisyjne o 22 procent mniej niż samochód z silnikiem Diesla i o 28 procent mniej niż spalinowe. Natomiast w krajach z mniejszym udziaÅ‚em wÄ™gla w produkcji prÄ…du, np. w Szwecji, różnica może siÄ™gać nawet 80 procent.
48 procent ankietowanych zgadza siÄ™, że nawet biorÄ…c pod uwagÄ™ sposób produkcji energii elektrycznej w Polsce korzystanie z BEV jest bardziej ekologiczne niż korzystanie z auta spalinowego. Przeciwnego zdania jest 28 procent badanych, natomiast aż 24 procent nie ma w tej sprawie opinii. Kobiety częściej niż mężczyźni udzielajÄ… prawidÅ‚owej odpowiedzi (53 do 42 procent).
Również okoÅ‚o poÅ‚owa Polaków uważa zgodnie z prawdÄ…, że rodzajem samochodu, powodujÄ…cym najmniejszÄ… emisjÄ™ dwutlenku wÄ™gla do atmosfery jest auto w peÅ‚ni elektryczne. W dalszej kolejnoÅ›ci ankietowani wskazywali standardowe hybrydy i hybrydy typu mild. Pytani o pojazdy najbardziej emisyjne, badani w pierwszej kolejnoÅ›ci wymieniajÄ… diesle a nastÄ™pnie „benzyniaki”. W Å›wietle najnowszych badaÅ„ organizacji Transport&Environment nie odpowiada to prawdzie. W ciÄ…gu caÅ‚ego cyklu życia wiÄ™cej CO2 do atmosfery emitujÄ… samochody benzynowe niż diesle – odpowiednio 57 i 53 tony CO2. W przypadku BEV ten wskaźnik waha siÄ™ od 11 do 41 ton w zależnoÅ›ci od miejsca produkcji baterii i źródeÅ‚ energii elektrycznej. Gdy mowa o „elektrykach”, emisja dwutlenku wÄ™gla wiąże siÄ™ przede wszystkim z procesem produkcji. Jednak wyższe emisje na tym etapie, rekompensujÄ… one na etapie eksploatacji. Wystarczy 13 do 23 tys. przejechanych kilometrów, aby samochód elektryczny „spÅ‚aciÅ‚ swój dÅ‚ug wÄ™glowy”, jak piszÄ… eksperci Transport&Environment.
W przypadku pytaÅ„ o Å›lad wÄ™glowy i udziaÅ‚ wÄ™gla w produkcji prÄ…du, okoÅ‚o 50 procent prawidÅ‚owych odpowiedzi wydaje siÄ™ pozytywnym zaskoczeniem. Natomiast podobny poziom w rankingu emisyjnoÅ›ci samochodów, przy dominujÄ…cych bÅ‚Ä™dnych odpowiedziach w jednym z pytaÅ„, sugeruje potrzebÄ™ dalszej edukacji spoÅ‚ecznej w tym zakresie.
Ekologiczna przyszłość będzie elektryczna
Ankietowani zapytani o rodzaj auta, które najbardziej może przyczynić siÄ™ do ograniczenia emisji CO2, najczęściej i trafnie wskazujÄ… samochody elektryczne. Jednak niemal 1 na 4 badanych sÄ…dzi bÅ‚Ä™dnie, że sÄ… to hybrydy bez możliwoÅ›ci Å‚adowania z gniazdka. PoprawnÄ… odpowiedź najczęściej – 47 procent – wskazujÄ… osoby w wieku +55 lat.
Jak pokazujÄ… badania Transport&Environment już przy obecnym zaawansowaniu technologicznym „elektryki” sÄ… bardziej ekologiczne niż samochody spalinowe. Wraz z postÄ™pami prac badawczych i rozwojem elektromobilnoÅ›ci auta napÄ™dzane prÄ…dem bÄ™dÄ… mogÅ‚y pochwalić siÄ™ jeszcze niższÄ… emisjÄ… CO2. Dotyczy to nie tylko użytkowania auta, ale także wczeÅ›niejszych etapów jego „życia”. PrzykÅ‚adowo, produkcja modelu ID.3 już teraz jest neutralna pod wzglÄ™dem emisji dwutlenku wÄ™gla, także biorÄ…c pod uwagÄ™ Å‚aÅ„cuch dostaw.
Rozwój technologiczny w dziedzinie elektromobilnoÅ›ci bÄ™dzie dotyczyÅ‚ m.in. akumulatorów. Obecnie stanowiÄ… one gÅ‚ówne źródÅ‚o Å›ladu wÄ™glowego „elektryków”. 59 procent ankietowanych zgadza siÄ™, że akumulatory do aut elektrycznych można poddać recyklingowi podobnie jak inne elektroÅ›mieci. Przeciwnej opinii jest tylko 16 procent, a ¼ badanych nie ma w tej sprawie zdania. Tymczasem skuteczny recykling jest jeszcze przed nami. Plany Volkswagena przewidujÄ… stworzenie obiegu zamkniÄ™tego akumulatorów, tak aby z ich recyklingu odzyskiwać ponad 90 procent materiaÅ‚ów.
Volkswagen wdrażajÄ…c strategiÄ™ Way to Zero zobowiÄ…zaÅ‚ siÄ™ do realizacji celów zawartych w Porozumieniu Paryskim. Do 2050 roku zamierza stać siÄ™ przedsiÄ™biorstwem neutralnym pod wzglÄ™dem emisji CO2. Do 2025 roku na ten cel przeznaczy 14 miliardów euro. Do 2030 roku w Europie marka zmniejszy emisjÄ™ dwutlenku wÄ™gla, przypadajÄ…cÄ… na 1 auto o ok. 17 ton, a wszystkie zakÅ‚ady produkcyjne bÄ™dÄ… korzystaÅ‚y z odnawialnych źródeÅ‚ energii.