40 lat od sportowej homologacji Skody 130RS
|
Dodano: 2015-06-09
Wyświetlono: 1169 razy
|
Dotychczasowa broń marki w najmocniej obsadzonej, więc zarazem konkurencyjnej oraz prestiżowej kategorii A2, ŠKODA 120S Rallye, nie tylko przez sygnalizowaną rewizję parametrów grupy, domagała się następcy.
|
foto © Skoda |
|
|
Postanowiono wiÄ™c wykorzystać doÅ›wiadczenia programów 180RS/200RS i zbudować wyczynowy pojazd z silnikiem o objÄ™toÅ›ci 1 300 ccm w dwóch odrÄ™bnych specyfikacjach – przeznaczonych do zmagaÅ„ w wyÅ›cigach torowych oraz w klasycznych rajdach.
Legendarne, wyczynowe konstrukcje ŠKODA 180RS oraz 200RS, wykorzystujÄ…ce dalece zmodyfikowane nadwozia coupe modelu 110R, z uwagi na zakres technicznych zmian i liczbÄ™ podzespoÅ‚ów obcych producentów, nie mogÅ‚y natomiast konkurować w grupie innej niż pojazdy prototypowe.
Proces wydatnie przyspieszyÅ‚a zapowiadana na sezon 1976 likwidacja grupy B5, w którÄ… ewentualnie wpisywać by siÄ™ mogÅ‚y dalsze ewolucje programów 180RS i 200RS. IstotnÄ… innowacjÄ… programu 130RS (Typ 735), byÅ‚a decyzja o budowie krótkich serii pojazdów bezpoÅ›rednio we wÅ‚asnych fabrykach, z pominiÄ™ciem czasochÅ‚onnych i zawsze kompromisowych adaptacji, przebiegajÄ…cych w zewnÄ™trznych przedsiÄ™biorstwach pomocniczych. Mimo, że w projekcie uczestniczyli kooperanci (choćby Kovona, wytwórca laminatów, czy praski oÅ›rodek badawczo-rozwojowy urzÄ…dzeÅ„ obróbczych), dostarczane przez nich elementy trafiaÅ‚y na pierwszy montaż wprost do fabryk marki. W taki sposób powstaÅ‚y wszystkie egzemplarze przeznaczone dla ekip fabrycznych. Kompletacja pojazdów 130RS poza fabrykÄ…, dokonywana gÅ‚ównie na zlecenia zaÅ‚óg zagranicznych, nastÄ…piÅ‚a dopiero w późniejszym okresie. WracajÄ…c do projektu 735 – wyjÅ›ciowÄ… konstrukcjÄ™, czyli ŠKODĘ 110R, kompleksowo zmodyfikowano w piÄ™ciu, podstawowych obszarach: obniżenia masy wÅ‚asnej (720 kg wobec 835 kg), poprawy aerodynamiki, podniesienia parametrów ukÅ‚adów jezdnego i hamulcowego oraz zespoÅ‚u napÄ™dowego. Kompletne nadwozia pojazdów wytwarzano w zakÅ‚adzie Kvasiny, elementy podwozia, wraz z nowatorskÄ… osiÄ… tylnÄ… – we Vrchlabi, natomiast zakÅ‚ad macierzysty w Mladá Boleslav odpowiadaÅ‚ za ukÅ‚ady napÄ™dowe montaż i badania caÅ‚oÅ›ci.
Pierwsza homologacja samochodu ŠKODA 130RS dla grupy A2, oznaczona numerem 1668 zaczęła obowiÄ…zywać od dnia 1 maja 1975 roku. Z ramienia FIA najwiÄ™kszy wkÅ‚ad w proces uzyskania tego kluczowego dokumentu wniósÅ‚ jeden z czÅ‚onków komisji federacji – Belg Paul Frére, niegdysiejszy kierowca F1 i zwyciÄ™zca 24-godzinnego maratonu Le Mans w sezonie 1960.
Jednym z warunków homologacji samochodu wyczynowego w grupie A2 byÅ‚a produkcja w dwunastu, nastÄ™pujÄ…cych po sobie miesiÄ…cach partii pojazdów zÅ‚ożonej z minimum tysiÄ…ca egzemplarzy. W ówczesnych okolicznoÅ›ciach wymóg ten znajdowaÅ‚ siÄ™ poza zasiÄ™giem możliwoÅ›ci zakÅ‚adów. Zaproszony do fabryk marki Paul Frére, zauroczony równie historiÄ… marki, pasjÄ… towarzyszÄ…cÄ… programowi 735 i wrażeniami pÅ‚ynÄ…cymi z jazd testowych, co piÄ™knem czechosÅ‚owackich miast i możliwoÅ›ciÄ… spotkania legendy tutejszego motosportu – pani Eliški Junkovej, postanowiÅ‚ pomóc wschodzÄ…cej gwieździe. W przygotowywanej dokumentacji zaznaczyÅ‚, że wymagana partia wyprodukowanych pojazdów znajduje siÄ™ w sÅ‚użbie paÅ„stwowych organów bezpieczeÅ„stwa i sÅ‚użb porzÄ…dkowych, a ich zbiorcza kontrola jest, z oczywistych wzglÄ™dów, niemożliwa.
Pierwsza z homologacji odpowiadaÅ‚a jeszcze wygasajÄ…cym wÅ‚aÅ›nie zapisom zaÅ‚Ä…cznika „J” przepisów FIA, zatem w kolejnym sezonie, proces musiaÅ‚ przebiec w zasadzie od nowa. W tym roku mija 40 lat od oficjalnego potwierdzenia narodzin najbardziej dotÄ…d utytuÅ‚owanego samochodu sportowego marki ŠKODA.
Swój bojowy chrzest, w odmianie torowej, Å›wiÄ™ciÅ‚ on w dniach 26 i 27 kwietnia 1975 roku, zatem kilka dni przed oficjalnym potwierdzeniem homologacji, podczas wyÅ›cigów w mieÅ›cie Most. Jeszcze w tym samym sezonie, 130RS debiutowaÅ‚a w kalendarzu Mistrzostw Europy (Brno), wspinajÄ…c siÄ™ odtÄ…d bÅ‚yskawicznie po szczeblach sportowej kariery.
W obsadzie Václav Blahna-Lubislav Hlávka, wywalczyÅ‚a zÅ‚oto w klasie w Rajdzie Monte Carlo 1977, a nastÄ™pnie, dziÄ™ki postawie caÅ‚ego teamu - absolutne zwyciÄ™stwo w kategorii producentów Mistrzostw Europy sezonu 1981! Te i dziesiÄ…tki innych sukcesów w zmaganiach rajdowych (np. seria najwyższch trofeów z RAC Rally z lat 1976-83, zÅ‚oto Acropolis 1978) i torowych, stanowiÄ… jedynie wycinek jej kariery – zwiÄ…zany z wystÄ™pami w barwach fabrycznych. 130RS uskrzydlaÅ‚a także zagranicznych kierowców – zdecydowana wiÄ™kszość ze 106 zwyciÄ™stw Norwega Johna Hauglanda, zapisaÅ‚a siÄ™ na kartach motosportu wspólnie z czechosÅ‚owackÄ… markÄ….
W latach 1975-1981 zbudowano najprawdopodobniej sto kilkadziesiÄ…t egzemplarzy wszystkich odmian Typu 735 (z pewnoÅ›ciÄ… 119) i przypuszczalnie wiÄ™ksza część z nich zostaÅ‚a zmontowana z części, poza fabrykÄ…, przez zewnÄ™trzne firmy przygotowujÄ…ce samochody wyczynowe na zlecenia indywidualnych zawodników bÄ…dź klubów. Niestety, istotna część archiwum dziaÅ‚u VZM (Výroba Zvláštnich Modifikaci) nie przetrwaÅ‚a do dnia dzisiejszego. Bez wÄ…tpienia, pewna ilość samochodów zostaÅ‚a zbudowana w samej fabryce, jeszcze w roku 1980 i na pewno trzy – w 1981.
Jednak to nie ta liczba zwiÄ…zana ze 130RS sprawia najwiÄ™cej kÅ‚opotów. Jeszcze trudniejsze staje siÄ™ precyzyjne ustalenie iloÅ›ci zwyciÄ™stw bÄ™dÄ…cych jej udziaÅ‚em – źródÅ‚a różniÄ… siÄ™ tu diametralnie. Nie zmienia to faktu, że wszystkie z tych liczb sÄ… oszoÅ‚amiajÄ…co wysokie i opisujÄ… wynik nie posiadajÄ…cy precedensu tak we wczeÅ›niejszej, jak i w późniejszej historii marki, równoczeÅ›nie niezwykle istotny w skali caÅ‚ego, europejskiego motosportu.
Dane techniczne: ŠKODA 130RS (Typ 735, pierwotna homologacja dla grupy A2), 1975
- silnik: rzÄ™dowy, czterocylindrowy, rozrzÄ…d OHV, oÅ›miokanaÅ‚owa gÅ‚owica, waÅ‚ korbowy podparty w trzech punktach (!); chÅ‚odzony cieczÄ…, chÅ‚odnica naporowa umieszczona z przodu pojazdu, przewody cieczy chÅ‚odzÄ…cej w formie rurek wspawanych w nadwozie; umieszczony wzdÅ‚użnie z tyÅ‚u, napÄ™d kóÅ‚ tylnych
- średnica cylindra: 75.5 mm, skok tłoka: 72 mm, objętość skokowa: 1289 ccm
- zasilanie: dwa podwójne, poziome gaźniki Weber 40 DCOE 2 (alternatywnie Weber 45 DCOE 2)
- stopień sprężania: 10,5:1
- moc maksymalna: 112 KM przy 7250 obr./min *
- maksymalny moment obrotowy: 127 Nm przy 5250 obr./min *
- instalacja elektryczna: o napięciu 12V, układ zapłonowy firmy Bosch, alternator PAL Magneton
- układ smarowania: ciśnieniowy z chłodnicą oleju i systemem suchej miski olejowej
- skrzynia przekÅ‚adniowa: czterostopniowa, manualna Škoda, opcjonalna przekÅ‚adnia piÄ™ciostopniowa, wycofana nastÄ™pnie w homologacji dla sezonu 1976
- przeÅ‚ożenie przekÅ‚adni gÅ‚ównej: 3,78 lub 4,25, nastÄ™pnie także 4,44 i inne; mechanizm różnicowy o ograniczonym poÅ›lizgu
- sprzęgło: suche, o średnicy tarczy zwiększonej do 190 mm, sterowane hydraulicznie
- układ kierowniczy: przekładnia ślimakowa zawieszenie przednie: konstrukcyjnie odpowiadające seryjnemu, wydłużone ramiona wahaczy, sprężyny śrubowe, amortyzatory Koni o regulowanej twardości
- zawieszenie tylne: nowej konstrukcji, skoÅ›ne wahacze wleczone, oÅ› obrotu 15°, sprężyny Å›rubowe, amortyzatory Koni o regulowanej twardoÅ›ci
- ukÅ‚ad hamulcowy: hydrauliczny, dwuobwodowy, wspomagany podciÅ›nieniowo; na przednich koÅ‚ach hamulce tarczowe, opracowane we wspóÅ‚pracy z firmami Girling oraz Ferodo, hydrauliczne, na koÅ‚ach tylnych – bÄ™bnowe
- koÅ‚a: obrÄ™cze elektronowe 5,5”, jednoczęściowe o 8 ramionach lub dzielone o 6 ramionach
- ogumienie: 185/70 SR13 rozstaw osi: 2400 mm
- rozstaw kóÅ‚: osi przedniej 1415 mm, osi tylnej 1368 mm
- nadwozie: samonoÅ›ne, stalowe, wywodzÄ…ce siÄ™ z modelu 110R, homologowane pierwotnie jako 2+2, w praktyce dwu- lub jednomiejscowe, wzmocnione zintegrowanÄ… klatkÄ… bezpieczeÅ„stwa, pÅ‚at dachu, poszycia drzwi i pokrywy bagażnika wykonane z blachy aluminiowej, elementy z laminatu, okna boczne i tylne z plexiglasu, brak zderzaków, poszerzone bÅ‚otniki – w różnym stopniu w wersjach torowych i rajdowych
- wymiary zewnętrzne nadwozia: długość 4020 mm, szerokość 1720 mm, wysokość 1340 mm
- masa wÅ‚asna: minimalna wg FIA, czyli bez paliwa – 720 kg (odmiana torowa)
- czas przyspieszenia od 0 do 100 km/h: w zależności od zastosowanych przełożeń, minimalnie 9 s*
- prędkość maksymalna: w zależności od zastosowanych przełożeń, maksymalnie 190 km/h*
- liczba zbudowanych egzemplarzy: najprawdopodobniej sto kilkadziesiąt egzemplarzy, z pewnością 119. w latach 1975-81
*parametry dla pojazdu z pierwotnej homologacji z roku 1975, w kolejnych ewolucjach programu Š735 ulegaÅ‚y systematycznej poprawie
dla ŠKODA PR Portal - Tomasz Orlik, Automobilista, czerwiec 2015
|
|
|
» Przygoda w kamperze! Co warto wiedzieć? |
2023-05-31 |
|
RozpoczynajÄ…cy siÄ™ sezon na wyprawy kamperem stawia przed wieloma miÅ‚oÅ›nikami tego typu turystyki zasadnicze pytanie: czy podczas moich wypraw chcÄ™ za każdym razem nocować na zagospodarowanym kempingu, czy zaszaleć i spÄ™dzać noce ?na dziko?, na Å‚oni... wiÄ™cej »
|
|