Najnowszy raport przygotowany przez IBRM SAMAR wywraca tÄ™ wiedzÄ™ do góry nogami. Okazuje siÄ™, że to nie wÅ‚aÅ›ciciele Volkswagenów, Audi czy BMW powinni najbardziej obawiać siÄ™ utraty samochodu.

WedÅ‚ug danych Komendy GÅ‚ównej Policji w 2015 roku skradziono 13 408 samochodów osobowych. JednoczeÅ›nie dane Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców wskazujÄ…, że w 2015 roku z powodu kradzieży wyrejestrowano „tylko” 8 256 samochodów osobowych. SkÄ…d ta (5 152 szt.; 38,42%) różnica?

Wynika ona z odmiennej metodologii zbierania danych. Policja odnotowuje auto jako skradzione w momencie zgÅ‚oszenia szkody, CEPiK – dopiero gdy pojazd zostaje wyrejestrowany w nastÄ™pstwie kradzieży. PomiÄ™dzy tymi dwoma wydarzeniami może upÅ‚ynąć wiele miesiÄ™cy, co wiąże siÄ™ z procedurÄ… postÄ™powania w przypadku kradzieży pojazdu. To zaÅ› oznacza, że część aut zgÅ‚oszonych policji jako skradzione może trafić do CEPiK-u jako wyrejestrowane dopiero w nastÄ™pnym roku, a część aut z CEPiK-u zostaÅ‚a odnotowana przez policjÄ™ już w roku poprzednim.

Co wiÄ™cej, niektóre auta z bazy policji w ogóle nie trafiajÄ… do bazy CEPiK. Tak dzieje siÄ™ np. gdy pojazd zostanie odzyskany i zwrócony wÅ‚aÅ›cicielowi. WedÅ‚ug danych KG Policji, w okresie od 1 stycznia 2014 r. do 27 stycznia 2016 r. spoÅ›ród wszystkich samochodów osobowych, które byÅ‚y zarejestrowane w Krajowym Systemie Informacyjnym Policji jako utracone (28 429 szt.) zostaÅ‚o odzyskanych 7 577 szt. (26,65%).

Choć liczba aut zarejestrowanych w Polsce i poruszajÄ…cych siÄ™ po polskich drogach stale roÅ›nie (jak wynika z danych CEPiK, liczba wszystkich pojazdów zarejestrowanych w Polsce na koniec 2014 roku wyniosÅ‚a ponad 26,03 mln sztuk, o 3,43% wiÄ™cej niż w poprzednim roku), to z roku na rok liczba skradzionych samochodów jest coraz mniejsza. Jeszcze dziesięć lat wczeÅ›niej, w roku 2005, skradziono 45 292 samochody, zaÅ› w minionym  roku - 13 408 aut (dane Policji).

Stare diesle bardziej narażone na kradzież
Kradzione sÄ… gÅ‚ównie auta starsze, które nastÄ™pnie stanowiÄ… swoisty magazyn części zamiennych dla innych pojazdów. Najczęściej sÄ… to auta w wieku od 6 do 10 lat. Grupa ta stanowiÅ‚a 43% wszystkich skradzionych w 2015 roku samochodów. UdziaÅ‚ samochodów od 11 do 15 lat to 19% (drugie miejsce pod wzglÄ™dem wieku).

Na trzecim miejscu znajduje siÄ™ grupa aut w wieku 1-3 lata (z udziaÅ‚em 15%). Najmniej (10%) skradziono najstarszych aut, w wieku powyżej 15 lat. Dane te korespondujÄ… ze strukturÄ… importu samochodów używanych, wÅ›ród których dominujÄ… auta starsze. Åšredni wiek sprowadzanych pojazdów to 10-11 lat.

Kwestia wieku skradzionych samochodów Å‚Ä…czy siÄ™ z innym faktem: wÅ‚aÅ›cicielami 81% skradzionych aut byÅ‚y osoby prywatne. To wÅ‚aÅ›nie ta grupa posiada gÅ‚ównie starsze samochody, podczas gdy firmy użytkujÄ… auta znacznie krócej. Po stronie klientów instytucjonalnych najwiÄ™kszÄ… grupÄ™ poszkodowanych stanowiÅ‚y firmy CFM (13% skradzionych aut), podczas gdy firmy leasingowe byÅ‚y wÅ‚aÅ›cicielami tylko 2% pojazdów, a pozostaÅ‚e firmy – 4%.

Pojazdy z silnikami wysokoprężnymi stanowiÅ‚y 63,23% wszystkich aut wyrejestrowanych w 2015 roku z powodu kradzieży (5 220 szt.), podczas gdy samochody benzynowe – 36,71%. Auta z pozostaÅ‚ymi rodzajami paliwa (elektryczne, hybrydy, LPG) stanowiÅ‚y zaledwie 0,06%.

W wyniku kradzieży wyrejestrowano w 2015 roku (w liczbach bezwzglÄ™dnych) najwiÄ™cej Volkswagenów (1 308 szt.), Audi (1 296 szt.) oraz BMW (724 szt.). WÅ›ród modeli - najwiÄ™cej Audi A4 (462 szt.), Volkswagenów Golfów (450 szt.) oraz Audi A6 (329 szt.).

Kradzieże z perspektywy parku
Prosta analiza problemu kradzieży samochodów osobowych wyÅ‚Ä…cznie na podstawie liczb bezwzglÄ™dnych prezentuje niepeÅ‚ny i nie do koÅ„ca prawdziwy obraz sytuacji. Ciekawsze wnioski na temat trendów na „rynku zÅ‚odziejskim” przynosi porównanie liczby wyrejestrowaÅ„ (z powodu kradzieży) do ogólnej liczby aut danej marki w Polsce. Takie zestawienie dopiero pokazuje jak duże jest prawdopodobieÅ„stwo kradzieży danego modelu i którzy kierowcy powinni obawiać siÄ™ utraty swojego auta.

WedÅ‚ug danych CEPiK po polskich drogach jeździ ponad 16,2 mln samochodów osobowych. Oczywistym jest, że ze statystycznego punktu widzenia liczba skradzionych aut marek i modeli najczęściej reprezentowanych w parku samochodów jest najwyższa (wiÄ™kszy jest wybór aut i wiÄ™kszy na nie popyt wÅ›ród amatorów cudzej wÅ‚asnoÅ›ci ze wzglÄ™du na popularność marki/modelu, co zapewnia nastÄ™pnie Å‚atwiejsze pozbycie siÄ™ skradzionego auta). Kolejnym czynnikiem wpÅ‚ywajÄ…cym na „popularność” poszczególnych aut wÅ›ród zÅ‚odziei jest dostÄ™pność części zamiennych do danego modelu. Wiele skradzionych samochodów jest bowiem rozbieranych na części, które nastÄ™pnie sÄ… sprzedawane. Im wiÄ™c dostÄ™p do nich jest trudniejszy w oficjalnej sieci sprzedaży (stare model, wycofane z produkcji) lub ich ceny sÄ… wyższe (auta segmentu premium), tym popyt na części pochodzÄ…ce z „czarnego” rynku jest wiÄ™kszy.

Okazuje siÄ™ jednak, że ryzyko kradzieży nie roÅ›nie wprost proporcjonalnie do liczby aut w parku. Częściej można zaobserwować sytuacjÄ™ odwrotnÄ…. Im wiÄ™cej jest zarejestrowanych aut danego producenta, tym udziaÅ‚ marki/modelu w statystyce kradzieżowej jest mniejszy, im zaÅ› mniej jest aut konkretnego modelu na rynku, tym ryzyko utraty samochodu jest wiÄ™ksze. W przypadku pierwszej trójki marek o najwiÄ™kszej liczbie skradzionych samochodów okazuje siÄ™, że po odniesieniu danych do wielkoÅ›ci parku, tracÄ… one czoÅ‚owe miejsca. I tak na ponad 2,18 mln Volkswagenów zarejestrowanych w Polsce w 2015 roku skradziono 1 308 szt., czyli 0,06%. W przypadku Audi (839,5 tys. aut w parku) udziaÅ‚ wynosi 0,15%, a BMW (ponad 480,7 tys. aut) – 0,15%.

Uwaga na „chiÅ„czyka”
Ranking najczęściej kradzionych samochodów wyglÄ…da zaÅ› zupeÅ‚nie inaczej, jeÅ›li odnieść liczbÄ™ wyrejestrowaÅ„ do liczby aut marki ogóÅ‚em w parku. Wówczas marka VW zajmie 23. pozycjÄ™, Audi – 10., a BMW - 11.

Liderem rankingu przygotowanego pod kÄ…tem udziaÅ‚u aut skradzionych w stosunku do liczby zarejestrowanych pojazdów danej marki jest… chiÅ„ski Gonow: na 5 zarejestrowanych aut skradziono 1 sztukÄ™ (udziaÅ‚ aut skradzionych w parku marki - 20%). Drugie miejsce zajmuje ZSD (producent minibusu Nysa) – na 154 zarejestrowanych Nys skradziono 1 sztukÄ™ (udziaÅ‚ - 0,65%). Na trzecim miejscu znajduje siÄ™ Maserati (2 auta skradzione na 458 zarejestrowanych; udziaÅ‚ 0,44%).

InteresujÄ…co prezentuje siÄ™ ranking wyrejestrowanych aut w porównaniu do wielkoÅ›ci parku danej marki analizowany pod kÄ…tem pochodzenia marek. Wbrew popularnemu przekonaniu okazuje siÄ™, że ryzyko utraty nie jest najwiÄ™ksze w przypadku marek niemieckich. NajwiÄ™kszy bowiem udziaÅ‚ wyrejestrowaÅ„ zaobserwowano w stosunku do aut chiÅ„skich (0,79%), japoÅ„skich (0,09%) oraz hiszpaÅ„skich (0,08%). Auta niemieckie znajdujÄ… siÄ™ dopiero na czwartym miejscu (0,06 %), na piÄ…tym zaÅ› brytyjskie (0,06%).

BiorÄ…c pod uwagÄ™ wielkość parku pojazdów, najwiÄ™cej wyrejestrowaÅ„ w wyniku kradzieży dokonano w województwie mazowieckim (udziaÅ‚: 0,09%). Na drugim miejscu uplasowaÅ‚o siÄ™ województwo wielkopolskie (0,07%), a na trzecim – województwo pomorskie (0,07%). Najmniej aut wyrejestrowano w województwie podkarpackim (0,01%).

Volkswageny daleko w tyle
Ciekawie prezentuje siÄ™ ranking modeli aut wyrejestrowanych w 2015 roku z powodu kradzieży, w porównaniu do wielkoÅ›ci parku danego modelu w Polsce. Na czele listy znalazÅ‚ siÄ™ ZAZ 96x (1 skradzione auto na 1 zarejestrowane; udziaÅ‚ 100,00%). Drugie miejsce zajÄ…Å‚ Fiat 125p (43,75% aut wyrejestrowanych, czyli 7 szt. na 16 zarejestrowanych), a trzecie Ford Festiva (33,33% aut wyrejestrowanych, czyli 1 szt. na 3 zarejestrowane). Na czwartej pozycji znalazÅ‚ siÄ™ Wartburg (7,14% aut wyrejestrowanych, czyli 2 szt. na 28 zarejestrowanych. PierwszÄ… piÄ…tkÄ™ zamyka Volvo 760 (6,67% aut wyrejestrowanych, czyli 1 szt. na 15 zarejestrowanych).

Pierwszy Volkswagen (marka, której auta wedÅ‚ug danych policji sÄ… najczęściej kradzione w Polsce) – model Corrado – pojawia siÄ™ na pozycji 38. (1 wyrejestrowane auto na 169 zarejestrowanych; udziaÅ‚ 0,59%). Tuż za nim, na kolejnym miejscu, jest VW Scirocco (14 wyrejestrowanych aut na 2 425 zarejestrowanych; udziaÅ‚ 0,59%). SÄ… to jedyne dwa modele Volkswagena w zestawieniu pierwszej pięćdziesiÄ…tki modeli wyrejestrowanych w porównaniu do liczby aut w parku.

Równie interesujÄ…co wyglÄ…da ranking wyrejestrowanych aut, gdy po uwagÄ™ wziąć generacjÄ™ danego modelu. Wówczas okazuje siÄ™, że najbardziej kradzionym modelem jest Mazda 6 III generacji (produkowana od 2013 roku), którego udziaÅ‚ w parku marki wynosi 1,17%. Na drugim miejscu jest Audi A5, produkowane od 2007 roku (udziaÅ‚ 1,05%), a na trzecim – Audi A4 B8 (produkowane od 2008 do 2015 roku). VW Golf V (2003-2009) pojawia siÄ™ dopiero na 17 pozycji z udziaÅ‚em w parku 0,21%, zaÅ› Golf IV generacji (1997-2006) zamyka ranking top25 aut (udziaÅ‚ 0,03%). Pierwszy Passat w tym zestawieniu (model B6, produkowany w latach 2005-2010)plasuje siÄ™ na 22. pozycji z udziaÅ‚em 0,08%, a jego starsza odmiana (B5, produkowany w latach 1996-2004) – na pozycji 24. (udziaÅ‚ 0,03%).

JeÅ›li pogÅ‚Ä™bić analizÄ™ i rozpatrywać auta osobowe wyrejestrowane w 2015 roku z powodu kradzieży w podziale na konkretne modele i roczniki produkcji okazuje siÄ™, że na czele listy jest… Buick Enclave z roku 2010. UdziaÅ‚ aut wyrejestrowanych z powodu kradzieży wyniósÅ‚ w przypadku tego modelu 50% (1 skradzione auto na 2 zarejestrowane). Drugie miejsce zajęło Maserati Gran Turismo 2013 (20% aut wyrejestrowanych, czyli 1 szt. na 5 zarejestrowanych), a trzecie Jaguar XJ z roku 2009 (14,29% aut wyrejestrowanych, czyli 1 szt. na 7 zarejestrowanych). Na czwartej pozycji znalazÅ‚o siÄ™ Audi S4 z 2013 r. (12,50% aut wyrejestrowanych, czyli 2 szt. na 16 zarejestrowanych. PierwszÄ… piÄ…tkÄ™ zamyka Maserati Quattroporte z 2009 roku (11,11% aut wyrejestrowanych, czyli 1 szt. na 9 zarejestrowanych).

Co ciekawe, uwzglÄ™dniajÄ…c parametr modelu oraz roku produkcji, okazuje siÄ™, że wÅ›ród stu modeli o najwiÄ™kszym udziale wyrejestrowaÅ„ spowodowanych kradzieżą w porównaniu do caÅ‚oÅ›ci parku danego modelu jest tylko jeden model Volkswagena – Phaeton  - na 63. pozycji (1,82% aut wyrejestrowanych, czyli 1 szt. na 55 zarejestrowanych).

Jak wynika z powyższej analizy sam fakt znacznego wolumenu skradzionych aut nie oznacza dużego ryzyka dla wÅ‚aÅ›cicieli pojazdów danej marki czy modelu. Tak jest w przypadku Volkswagena: na 2,18 mln aut tej marki jeżdżących po polskich drogach skradziono w 2015 roku 1 308 szt., czyli 0,06%. Taki wynik w liczbach bezwzglÄ™dnych wystarczyÅ‚, by marka dominowaÅ‚a w statystykach kradzieży, jednak realne ryzyko utraty auta pozostaje w tym przypadku niewielkie.