W 2017 roku Ford Motor Company ogÅ‚osiÅ‚ powstanie zespoÅ‚u, który przez kolejne lata koncentrowaÅ‚ siÄ™ na projektowaniu samochodów elektrycznych. W ramach inwestycji wartej 11 miliardów dolarów, ludzie z nowo powstaÅ‚ego dziaÅ‚u zostali przeniesieni z gÅ‚ównej siedziby marki, do Å›wieżo wyremontowanej zabytkowej fabryki w Corktown – jednej z najstarszych dzielnic Detroit. Ta przeprowadzka miaÅ‚a swój sens – zespóÅ‚ mógÅ‚ zanurzyć siÄ™ w Å›rodowisku miejskim, zidentyfikować jego problemy i znaleźć rozwiÄ…zania. GÅ‚ównym celem tego zespoÅ‚u byÅ‚o sprawienie, aby samochody elektryczne byÅ‚y jak najbardziej skoncentrowane na czÅ‚owieku.
OgÅ‚oszono również nazwÄ™ tego zespoÅ‚u: Team Edison. SkÄ…d Ford Motor Company wziÄ…Å‚ pomysÅ‚, aby w tym kontekÅ›cie użyć nazwiska znanego wynalazcy? Aby odpowiedzieć na to pytanie trzeba cofnąć siÄ™ o ponad 100 lat!
Henry Ford i Thomas Edison – niezwykÅ‚a przyjaźń
Thomas Edison – starszy o 16 lat od urodzonego w 1863 roku Henry’ego – byÅ‚ dla zaÅ‚ożyciela Ford Motor Company bohaterem z czasów dzieciÄ™cych. Panowie poznali siÄ™ osobiÅ›cie dopiero w 1896 roku na konferencji Association of Edison Illuminating Company, która odbyÅ‚a siÄ™ w Nowym Jorku. Co robiÅ‚ na niej Henry Ford? PrzyszÅ‚y innowator przemysÅ‚u motoryzacyjnego byÅ‚ w tym czasie pracownikiem Thomasa Edisona. PracÄ™ w Edison Illuminating Company zaczÄ…Å‚ jako inżynier w 1891 roku, a w 1894 roku awansowaÅ‚ na gÅ‚ównego inżyniera.
Warto tutaj dodać, że Thomas Edison nie tylko opatentowaÅ‚ żarówkÄ™, fonograf, prekursorskÄ… kamerÄ™ filmowÄ… czy generator elektryczny. Stworzona przez niego firma Edison Illuminating budowaÅ‚a i obsÅ‚ugiwaÅ‚a elektrownie w kilku miastach – w tym w Nowym Jorku, Bostonie i wielu innych miejscowoÅ›ciach Pensylwanii. Henry Ford na wspomnianym stanowisku gÅ‚ównego inżyniera odpowiadaÅ‚ za utrzymanie dostaw prÄ…du w caÅ‚ym mieÅ›cie. Ale ostatecznie nie zdecydowaÅ‚ siÄ™ na pracÄ™ w firmie elektrycznej Edisona przez resztÄ™ życia.
W 1899 roku Ford rzuciÅ‚ dobrze pÅ‚atnÄ… pracÄ™ w Edison Illuminating Company, aby realizować swoje marzenie „o bezkonnych powozach”. Pracodawca Henry’ego znajÄ…c jego plany wrÄ™cz zachÄ™caÅ‚ mÅ‚odego inżyniera do realizacji marzeÅ„ – ten okres można uznać za poczÄ…tek dÅ‚ugiej przyjaźni tych wizjonerów.
Ford i Edison spÄ™dzali ze sobÄ… sporo czasu. Oprócz wspólnej pracy wybierali siÄ™ razem na ryby lub wycieczki. Ta ostatnia aktywność bardzo mocno siÄ™ rozwinęła. Znane sÄ… historie z lat 1914-1924, kiedy to panowie wraz ze swoja grupÄ… noszÄ…cÄ… nazwÄ™ „WÅ‚óczÄ™dzy” co rok odrywali siÄ™ od swojego życia i ruszali w dzicz wschodnich Stanów Zjednoczonych. W skÅ‚ad grupy wchodzili ponadto producent opon Harvey Firestone, przyrodnik John Burroughs oraz amerykaÅ„scy prezydenci Warren G. Harding i Calvin Coolidge. Warto dodać, że sama nazwa tej grupy mogÅ‚a być mylÄ…ca. Panowie w pogoÅ„ za przygodÄ… wyruszali bowiem wygodnymi samochodami Forda zaÅ‚adowanymi namiotami, meblami kempingowymi, sprzÄ™tem kuchennym oraz… personelem skÅ‚adajÄ…cym siÄ™ z kucharzy, osobistych opiekunów, kierowców, mechaników, a nawet fotografów i ekipy filmowej.
Przyjaźń dwóch innowatorów byÅ‚a niezwykle mocna. Panowie mieli sÄ…siadujÄ…ce ze sobÄ… zimowe posiadÅ‚oÅ›ci w Kalifornii, a kiedy Thomas Edison zostaÅ‚ przykuty do wózka inwalidzkiego, Ford kupiÅ‚ taki sam dla siebie… żeby mogli siÄ™ Å›cigać. Ostatnim dowodem tej niesamowitej przyjaźni byÅ‚ ostatni oddech Edisona, który miaÅ‚ uchwycić do próbówki jego syn, Charles. PodarowaÅ‚ on ten niezwykÅ‚y prezent pogrążonemu w smutku Henry’emu.
Kierunek: samochód elektryczny
Już w 1903 roku Henry Ford wiedziaÅ‚, że jego przyjaciel Thomas Edison eksperymentuje z technologiÄ… akumulatorów do pojazdów. W 1914 roku zaczÄ™to otwarcie mówić o pracach nad elektrycznym samochodem Edison-Ford. Auto miaÅ‚o kosztować jedynie 500 dolarów, czyli niewiele wiÄ™cej od popularnego wówczas Forda T.
ZaÅ‚ożyciel Ford Motor Company w wywiadach dla prasy zaznaczaÅ‚, że najwiÄ™kszym problemem jest zbudowanie lekkiego akumulatora, który dziaÅ‚aÅ‚by na dÅ‚ugich dystansach bez potrzeby Å‚adowania.
Ford zainwestowaÅ‚ w ten projekt 1,5 miliona dolarów, ale wraz z Edisonem nie byli w stanie wydobyć z ówczesnej technologii pojemnoÅ›ci akumulatora niezbÄ™dnej do zapewnienia odpowiednich osiÄ…gów auta. Zdano sobie sprawÄ™, że taki samochód nie bÄ™dzie mógÅ‚ konkurować z ówczesnymi samochodami benzynowymi.
Po czterech dekadach firma Ford Motor Company wróciÅ‚a do koncepcji samochodu elektrycznego. W 1967 roku na Salonie w Genui we WÅ‚oszech zaprezentowano elektryczny model Comuta demonstrujÄ…cy pionierskiego ducha firmy oraz swoiste podsumowanie w pracach nad akumulatorami do aut elektrycznych. Nadwozie konceptu zostaÅ‚o wykonane z wÅ‚ókna szklanego i metalu – samochód ważyÅ‚ niewiele ponad 500 kg. Pomimo niewielkich rozmiarów, wnÄ™trze elektryka mogÅ‚o pomieÅ›cić dwoje dorosÅ‚ych na przednich fotelach i dwoje dzieci z tyÅ‚u. Elektryczny Ford wykorzystywaÅ‚ dwa silniki elektryczne o mocy 5 KM, zasilane czterema akumulatorami kwasowo-oÅ‚owiowymi 12 V. Jego zasiÄ™g wynosiÅ‚ okoÅ‚o 65 km przy Å›redniej prÄ™dkoÅ›ci 40 km/h.
W 1979 roku w ramach programu badaÅ„ i rozwoju samochodów elektrycznych Forda stworzono eksperymentalnÄ… FiestÄ™ z akumulatorem niklowo-cynkowym. Samochód osiÄ…gaÅ‚ prÄ™dkość okoÅ‚o 100 km/h i miaÅ‚ zasiÄ™g 160 km. DekadÄ™ później pojawiÅ‚ siÄ™ kolejny pojazd badawczy. W peÅ‚ni elektryczny Ford Aerostar zostaÅ‚ zbudowane we wspóÅ‚pracy z Departamentem Stanów Zjednoczonych. OsiÄ…gaÅ‚ prÄ™dkość maksymalnÄ… 100 km/h i zasiÄ™g 160 km. PoczÄ…tkowo zasilany byÅ‚ akumulatorem kwasowo-oÅ‚owiowym, później akumulatorem sodowo-siarkowym.
W latach 90. Ford opracowaÅ‚ kolejny elektryczny koncept. Samochód oparty na modelu Escort zostaÅ‚ przygotowany na potrzeby programu pilotażowego dla flot. Dzisiaj można by powiedzieć, że Ford testowaÅ‚ „dostawy ostatniej mili”, gdyż jazda po mieÅ›cie okazaÅ‚a siÄ™ dla tego auta najlepszym Å›rodowiskiem. Elektryczna furgonetka miaÅ‚a 160 km zasiÄ™gu i osiÄ…gaÅ‚a predkość maksymalnÄ… 112 km/h. Testowa flota skÅ‚adaÅ‚a siÄ™ z ponad 80 pojazdów i przejechaÅ‚a w sumie 1,6 miliona kilometrów w miastach znajdujÄ…cych siÄ™ na caÅ‚ym Å›wiecie. Niestety ówczesny koszt akumulatorów sprawiÅ‚, że produkcja takiego auta staÅ‚aby siÄ™ nieopÅ‚acalna.
W 1996 roku stan Kalifornia zaczÄ…Å‚ wymagać od producentów samochodów sprzedaży aut elektrycznych. Ford odpowiedziaÅ‚ na nowe wytyczne elektrycznym modelem Ranger, który byÅ‚ pierwszym seryjnym pojazdem elektrycznym sprzedawanym w USA. Samochód odniósÅ‚ sukces – wiÄ™kszość z 2000 wyprodukowanych w latach 1998-2000 elektrycznych pickupów zostaÅ‚a sprzedana lub wydzierżawiona firmom użytecznoÅ›ci publicznej i agencjom rzÄ…dowym. Z akumulatorem kwasowo-oÅ‚owiowym pickup osiÄ…gaÅ‚ prÄ™dkość maksymalnÄ… 120 km/h i zasiÄ™g 96 km. Opcja akumulatora niklowo-wodorkowego, wprowadzona w 1999 roku, zapewniÅ‚a mu takÄ… samÄ… Å‚adowność jak Rangerowi z silnikiem benzynowym, a także wydÅ‚użyÅ‚a zasiÄ™g do 160 km.
Elektryfikacja legendarnych modeli
W listopadzie 2019 roku Ford zaprezentowaÅ‚ w Los Angeles elektrycznego Mustanga Mach-E. Samochód pojawiÅ‚ siÄ™ w sprzedaży w Europie na poczÄ…tku 2021 roku. CaÅ‚kowicie nowa platforma Mustanga Mach-E zostaÅ‚a opracowana przez zespóÅ‚ specjalistów znany jako Team Edison. Auto napÄ™dzajÄ… wysokowydajne akumulatory testowane w temperaturach tak ekstremalnych, jak -40 stopni Celsjusza.
Mustang Mach-E z napędem na tylne koła dostarcza moc maksymalną 269 KM przy akumulatorze standardowym i 294 KM przy powiększonym. Natomiast Mustang Mach-E z napędem na wszystkie koła osiąga moc maksymalną 269 KM z akumulatorem standardowym i 351 KM przy akumulatorze powiększonym. Energooszczędne układy napędowe zapewniają do 610 km zasięgu elektrycznej jazdy (cykl WLTP) w przypadku Mustanga Mach-E z napędem na tylne koła.
Ford jeszcze w tym roku wdroży montaż akumulatorów litowo-żelazowo-fosforanowych (LFP) w Mustangu Mach-E na rynek europejski. SÄ… one wyjÄ…tkowo trwaÅ‚e, wymagajÄ… mniejszego udziaÅ‚u poszukiwanych w branży, drogich surowców oraz umożliwiajÄ… szybsze Å‚adowanie.
W ofercie Ford Pro również znajduje siÄ™ inny elektryczny samochód-legenda. Mowa o E-Transicie, który Å‚Ä…czy w sobie rozwiÄ…zania znane z Mustanga Mach-E i zalety, z których sÅ‚ynie linia modelu Transit. E-Transit ma zasiÄ™g do 308 kilometrów (WLTP). Przy elektryfikacji modelu w żaden sposób nie ucierpiaÅ‚a także przestrzeÅ„ Å‚adunkowa, której maksymalna pojemność wynosi 15,1 metrów szeÅ›ciennych.
Trwa globalna transformacja Forda. Koncern zapowiedziaÅ‚ produkcjÄ™ 600 tysiÄ™cy pojazdów elektrycznych rocznie do koÅ„ca 2023 roku, gamÄ™ samochodów osobowych w Europie dostÄ™pnÄ… w wariantach w peÅ‚ni elektrycznych lub hybrydowych plug-in do poÅ‚owy 2026 roku i wreszcie przejÅ›cie na peÅ‚nÄ… elektryfikacjÄ™ oferowanych aut osobowych do 2030 roku. Ford dąży również do tego, aby do 2035 r. wszystkie zakÅ‚ady produkcyjne w Europie, a także jego dostawcy i niezbÄ™dna logistyka, byÅ‚y neutralne pod wzglÄ™dem emisji dwutlenku wÄ™gla.
Elektryfikacja Forda to miÄ™dzy innymi wynik pracy wspomnianego już Teamu Edison. To oni zdecydowali siÄ™ zelektryfikować legendarne modele Forda czerpiÄ…c z dorobku marki Ford. Warto tu wspomnieć, że Team Edison również ma swoje korzenie w poczÄ…tkach Ford Motor Company. ByÅ‚a to nieformalna nazwa używana w stosunku do zespoÅ‚u inżynierów i naukowców zatrudnionych przez Henry’ego Forda w latach 20. ubiegÅ‚ego wieku. Mieli oni zadanie wdrażać nowe technologie i konstrukcje.
Historia zatacza koÅ‚o, a droga Henry’ego Forda do elektryfikacji nieprzerwanie trwa po jego Å›mierci. Warto pamiÄ™tać, że w maju 1914 roku zaÅ‚ożyciel Ford Motor Company powiedziaÅ‚ w jednym ze swoich wywiadów: „Samochód elektryczny bÄ™dzie rodzinnym pojazdem przyszÅ‚oÅ›ci”.
